Log in to access your menu with tools for managing 📝 tasks, 👥 clients, 💰 finances, 📖 learning, 🔍 personal growth, and 🌟 spirituality, all in one place!.
Welcome to AckySHINE, your go-to platform for personal growth, productivity, and well-being, offering tools tailored to organize your life, manage finances, and deepen your journey.
Jinsi ya kuishi maisha marefu (Mambo ya kuzingatia ili uishi maisha marefu)
Updated at: 2024-05-25 10:34:45 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Kuishi ukiwa na afya na kuishi maisha marefu kunawezekana kwa kubadili hali ya maisha unayoishi inayoharibu afya yako mfano uvutaji wa sigara, unywaji wa pombe kupita kiasi,kutokufanya mazoezi na kutokula matunda na mbogamboga.
Mambo yanayoweza kukusaidia kuishi maisha marefu ni kama yafuatayo
Kuuandaa mwili kwa maisha marefu kwa kufanya mazoezi
Kuwa makini kutambua na kutibu matatizo ya kiafya
Kuepuka mazingira na kufanya kazi kwa namna au kazi zinazoweza kudhuru maisha yako. Mfano kuendesha gari bila kufuata utaratibu, kutokuvaa vifaa vya kujikinga wakati wa kazi
Epuka vitu vyenye sumu vinavyoweza kudhuru afya yako na kukuletea matatizo ya kiafya kama dawa za mimea na mifugo, zitumie kama inavyotakiwa
Usinywe pombe, usivute sigara wala kutumia dawa za kulevya
Updated at: 2024-05-25 10:34:44 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Njia za kupima Afya
Njia mbalimbali hutumika kupima hali ya lishe, njia hizi ni;
1. Vipimo vya umbile la mwili
2. Vipimo vya maabara
3. Kuchukua historia ya ulaji na maradhi
Vipimo vya umbile la mwili
Baadhi ya vipimo ambavyo vinaweza kutumika kutoa tahadhari kuhusu magonjwa sugu yasiyo ya kuambukiza ni;
1. Uwiano wa uzito na urefu au Body Mass Index (BMI).
2. Mzunguko wa kiuno.
3. Uwiano wa mzunguko wa kiuno na nyonga.
4. Kulinganisha uzito na umri.
Uwiano wa uzito na urefu au Body Mass Index (BMI).
Hiki ni kipimo kinachotumika kuangalia uwiano wa urefu na uzito wa mtu, ni muhimu kuchukua vipimo kwa usahihi.Uwiano wa uzito katika Kilogramu na urefu katika mita hupatikana kwa kutumia kanuni ifuatayo:
BMI= uzito (Kg)/Urefu2 (m2)
BMI huwa na viwango mbalimbali vilivyowekwa na shirika la Afya duniani (WHO) kutafsiri hali ya lishe ya mtu ambavyo ni
1. BMI chini ya 18.5 = uzito pungufu.
2. BMI kati ya 18.5 mpaka 24.9= uzito unaofaa.
3. BMI kati ya 25.0 mpaka 29.9 = unene uliozidi.
4. BMI ya 30 au zaidi = unene uliokithiri au kiribatumbo.
Mahitaji ya chakula mwilini hutegemea umri, jinsi, hali ya kifiziolojia (kama ujauzito na kunyonyesha), hali ya kiafya, kazi na mtindo wa maisha. Uzito wa mwili hutegemea na chakula unachokula, pamoja na shughuli unazofanya, mara nyingi unene hutokana na kula chakula kwa wingi. Unene uliokithiri unachangia kwa kiwango kikubwa kupata magonjwa sugu yasiyo ya kuambukiza kama kisukari, magonjwa ya moyo, shinikizo kubwa la damu, na saratani. Uzito uliozidi unapaswa kupunguzwa ili kuepuka magonjwa sugu yasiyo ya kuambukiza
Jinsi ya kupunguza unene uliozidi
1. Tumia mafuta kwa kiasi kidogo kwenye chakula
2. Epuka kula vyakula vyenye mafuta mengi hususani vinavyopikwa kwa kudumbukizwa kwenye mafuta, au vinavyokaangwa kwa mafuta mengi.
3. Epuka matumizi ya vinywaji au vyakula venye sukari nyingi
4. Epuka asusa zenye mafuta mengi au sukari nyingi kati ya mlo na mlo.
5. Ongeza vyakula venye makapi- mlo kwa wingi kama matunda, mboga mboga na nafaka zisizokobolewa.
BMI haitumiki kwa wanawake wajawazito, BMI haitumiki kwa watoto na vijana walio na umri chini ya miaka 18, BMI haitumiki kwa watu wasioweza kusimama vyema, waliovimba miguu, na wanawake wanaonyonyesha katika miezi sita ya mwanzo baada ya kujifungua.
Jinsi ya kupika Visheti Vya Kastadi Vya Shepu Ya Kombe
Updated at: 2024-05-25 10:34:51 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Viamba upishi
Unga wa ngano 1 Kilo
Siagi ¼ kilo
Mayai 2
Kastadi (custard) 3 vijiko vya supu
Baking powder 1 kijiko cha chai
Maziwa 1 ½ gilasi
Mafuta Ya kukaangia kiasi katika karai
Maandalizi na upikaji
Weka unga katika bakuli kubwa kisha changanya na unga wa kastadi na baking powder. Tia siagi uchanganye vizuri. Tia mayai, kisha maziwa ya baridi uchanganye vizuri usiukande sana. Fanya madonge kisha kata vipande vidogovidogo kisha ubonyeze kwa kidole uvikwaruze kwenye chujio lenye tundu itokee shepu (design) yake.
5- Tia mafuta katika karai yakipata moto, kaanga visheti hadi viive. Usiache hadi vikageuka rangi sana.
6- Eupua, weka katika sufuria au chombo kikubwa kusubiri shira.
Vipimo Vya Shira
Sukari ½ kilo
Hiliki ilosagwa 1 kijiko cha chai
‘arki (rose flavor) 5 matone
Maji 1 gilasi
Namna Ya Kutyarisha
Changanya sukari na maji uipike hadi iwe nzito. Ukiona mapovu yanatoka tia hilik na ‘arki . Mwagia katika visheti uchanganye vizuri hadi vishike na sukari.
Kuandaa Chakula kwa Kupunguza Uzito: Vidokezo na Mapishi
🥦🍳 Vipi rafiki? Je, unataka kupunguza uzito? 🔥 Basi, jiunge nami katika safari ya kuandaa chakula lenye ladha na lisiloongeza uzito! 😍👩🍳 Katika makala hii, tutashiriki vidokezo na mapishi ya kufurahisha ambayo yatakusaidia kufikia malengo yako ya kupunguza uzito. Huna sababu ya kukosa! 😄🌟 Soma zaidi ili kuamsha hamu ya kujaribu mapishi haya ya kushangaza! 💪🥗 Bonyeza hapa! ⬇️📖👀
Updated at: 2024-05-25 10:22:14 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Kuandaa Chakula kwa Kupunguza Uzito: Vidokezo na Mapishi 🍽️💪
Kupunguza uzito ni lengo ambalo wengi wetu tunalipigia debe, lakini mara nyingi tunapata changamoto kubwa ya jinsi ya kuandaa chakula kinachosaidia katika mchakato huu. Kwa bahati nzuri, kuna njia nyingi za kuandaa chakula ambazo zitakusaidia kufikia lengo lako la kupunguza uzito. Katika makala hii, nitaenda kukushauri jinsi ya kuandaa chakula kinachofaa kwa ajili ya kupunguza uzito wako. Kama AckySHINE, mtaalam katika masuala haya, ninafahamu jinsi ya kukusaidia kupata matokeo bora.
Hapa kuna vidokezo vya jinsi ya kuandaa chakula kwa kupunguza uzito na mapishi ambayo yatakuwezesha kufurahia chakula chenye afya na bado ufikie lengo lako la kupunguza uzito.
Chagua vyakula vyenye kiwango cha chini cha mafuta: Ni muhimu kuzingatia kiwango cha mafuta katika chakula chako. Badala ya kukaanga, jaribu kupika kwa kutumia njia kama kuchemsha, kuchoma au kupika kwa mvuke. 🥦🍗
Punguza matumizi ya sukari: Sukari ni tishio kubwa katika mchakato wa kupunguza uzito. Badala ya kutumia sukari ya kawaida, jaribu kutumia mbadala kama vile asali au sukari mbadala yenye kiwango cha chini cha kalori. 🍯🍰
Ongeza mboga kwenye milo yako: Mboga ni tajiri katika virutubisho na hupunguza kalori katika mlo wako. Hakikisha unaongeza mboga kwenye sahani yako ili kuongeza ladha na thamani ya lishe ya chakula chako. 🥕🥬
Pika kwa kutumia viungo vya asili: Kuandaa chakula chako mwenyewe kunakupa udhibiti wa viungo unavyotumia. Tumia viungo vya asili kama vile tangawizi, vitunguu, pilipili, na viungo vingine vyenye afya ili kuongeza ladha bila ya kuongeza kalori nyingi. 🌶️🧅
Punguza matumizi ya chumvi: Chumvi inaweza kusababisha umeng'enyaji usiofaa na kuongeza shinikizo la damu. Jaribu kutumia chumvi kidogo au badala yake tumia viungo vingine kama vile pilipili, tangawizi na jani la bay kwa ladha zaidi. 🧂🥘
Pika sahani ndogo: Kula kwa kiasi kidogo kunaweza kukusaidia kupunguza ulaji wako wa kalori. Jaribu kutumia sahani ndogo wakati wa kuandaa chakula chako ili udhibiti kiasi unachokula. 🍽️🥗
Subiri kabla ya kula tena: Mara nyingi tunapokula, tunahisi kushiba haraka. Kabla ya kukimbilia kula tena, subiri angalau dakika 20 ili kutoa nafasi kwa mwili wako kujua ikiwa umekula vya kutosha. 🕒🙇♀️
Jaribu kupika kwa kutumia mafuta ya asili: Mafuta ya asili kama vile mafuta ya zeituni, mafuta ya alizeti, na mafuta ya avocado yana mafuta yenye afya ambayo yanaweza kukusaidia kupunguza uzito wako. Epuka mafuta ya trans na mafuta ya wanyama. 🥑🍳
Fanya chakula kiwe na rangi: Chakula chenye rangi nyingi huwa na virutubisho vingi na huongeza hamu ya kula. Jaribu kuchanganya matunda na mboga za rangi tofauti ili kuongeza ladha na mchanganyiko wa lishe katika milo yako. 🌈🍓
Kula kwa polepole: Kula polepole kunaweza kukusaidia kuhisi kushiba haraka na kula kwa kiasi kidogo. Chakula huchukua muda kufika kwenye tumbo, kwa hiyo jaribu kula kwa taratibu ili kujisikia kushiba haraka. 🐢🍽️
Epuka vinywaji vyenye sukari: Vinywaji vyenye sukari kama vile soda na juice ya kutoka kwenye pakiti huongeza kiasi kikubwa cha kalori zisizo na faida kwenye lishe yako. Chagua maji, juisi ya limau au chai zisizoongeza sukari. 🥤🍹
Tumia sahani nyembamba: Kutumia sahani nyembamba kunaweza kukufanya uhisi kama una sahani kamili hata kama umechukua kiasi kidogo cha chakula. Hii inaweza kukusaidia kudhibiti sehemu unazochukua. 🍽️🍛
Panga milo yako mapema: Kupanga milo yako mapema kunaweza kukusaidia kuepuka kula chakula kisicho na afya au kupita kiasi. Jipange vizuri na andika orodha ya unachotaka kula kwa kila siku ili kudumisha mpangilio mzuri wa lishe yako. 📆📝
Jaribu mapishi mapya: Kupika chakula kipya kunaweza kuwa na furaha na inaweza kukusaidia kupunguza monotoni ya chakula chako. Tafuta mapishi mapya na jaribu vitu vipya ili kuongeza mshangao na ladha mpya kwenye milo yako. 👩🍳🍽️
Usiwe mkali kwako mwenyewe: Kupunguza uzito ni mchakato na hakuna njia ya mkato. Usikate tamaa ikiwa unaanguka kutoka kwenye mstari wako. Badala yake, jikumbushe lengo lako na endelea kujitahidi. Kila hatua ndogo inakaribishwa na inakusaidia kufikia lengo lako la mwisho. 💪💫
Kwa hiyo, hapa ndio vidokezo na mapishi ya jinsi ya kuandaa chakula kwa kupunguza uzito wako. Kumbuka, chakula ni muhimu katika mchakato huu na inaweza kufanya tofauti kubwa katika matokeo yako. Jaribu vidokezo hivi na uone jinsi yanavyofanya kazi kwako. Je, una vidokezo vyovyote au mapishi unayopenda kutumia wakati wa kupunguza uzito? Tuambie katika sehemu ya maoni hapa chini. 🗣️👇
Updated at: 2024-05-25 10:37:44 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Mahitaji
Mchele (rice vikombe 2 na 1/2) Vitunguu (onion 2) Nyanya ya kopo (tin tomato kopo 1) Tangawizi (ginger paste kijiko 1 cha chakula) Kitunguu swaum (garlic paste kijiko 1 cha chakula) Paprika (kijiko 1 na 1/2 cha cha chai) Pilipil (scotch bonnet pepper 1) Curry powder (kijiko 1 cha chai) Maggi cubes 3(unaweza kutumia yenye ladha ya chicken, beef au vegetable. Inategemea unasevu na mchuzi wa aina gani) Chumvi (salt) Mafuta (vegetable oil)
Matayarisho
Loweka mchele kwa muda wa dakika 10.Katakata vitunguu kisha weka pembeni, saga pamoja nyanya ya kopo,pilipili, tangawizi na kitunguu swaum kisha weka pembeni. Baada ya hapo kaanga vitunguu vikiiva tia curry powder, maggi cubes, chumvi na paprika na uchanganye vizuri. Kisha tia mchanganyiko wa nyanya na uupike mpaka uive. Baada ya hapo tia mchele na maji na uupike mpaka ukaribie kuiva kisha ugeuze na umalizie kwa kutia njegere na umalizie kuupika mpaka uive. baada ya hapo utakuwa tayari kuseviwa na mboga yoyote kama kuku, nyama, samaki au assorted meat (Mchanganyiko wa utumbo, makongoro na nyama), Hapo mimi nili-save na mchuzi wa kuku wa kienyeji.
Tofauti kati ya yai la kuku wa kienyeji na la kuku wa kisasa
Updated at: 2024-05-25 10:34:45 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Kilishe mayai yote ni sawa. Virutubishi vinavyopatikana kwenye yai la kuku wa kienyeji kama protini, vitamini A, madini ya chuma na virutubishi vya aina nyingine, ndivyo hivyo vinavyopatikana pia kwenye yai la kuku wa kisasa.
Tatizo linaweza kutokea pale ambapo wafugaji wa kuku wa kisasa hawafuati taratibu za ufugaji na pengine hawawapi kuku vyakula muhimu wanavyohitaji au wanawapa dawa na vyakula visivyo bora kiafya, hivyo wakati mwingine kiini cha yai la kuku wa kisasa huonekana kupungua rangi ya njano kuliko kiini cha yai la kuku wa kienyeji.
Mtu anashauriwa kula yai bila kujali ni la kuku gani, kwa kutegemea ni yai lipi linapatikana kwa urahisi. Lakini nivizuri kula mayai ambayo yapo salama.
Updated at: 2024-05-25 10:37:56 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Kuna nyama za aina mbili, nazo ni nyama nyeupe na nyama nyekundu.
Nyama nyeupe
Hizi ni nyama zitokanazo na samaki, kuku, ndege wa aina zote, bata, wadudu
Nyama nyekundu
Hutokana na ng’ombe, mbuzi, kondoo,nguruwe na wanyama wa porini.
Nyama ina virutubishi vingi muhimu kwa afya ya binadamu kama protini, vitamini na madini. Madini ya chuma yanayopatikana kwenye nyama ni rahisi sana kusharabiwa (kufyonzwa) mwilini na ni muhimu kwa kuongeza wekundu wa damu. Uwezo wa miili ya watu wanaoishi na virusi vya UKIMWI kuyeyusha chakula na kusharabu (kufyonza) virutubishi hupungua. Utumiaji wa nyama nyekundu kwa wingi unaweza kuwaletea matatizo hasa katika uyeyushwaji tumboni kwani nyama nyekundu si rahisi kuyeyushwa ukilinganisha na nyama nyeupe.
Hata hivyo katika nchi yetu watu walio wengi wanatumia nyama kwa kiasi kidogo sana na mara chache. Si vyema watu hawa waache kabisa nyama nyekundu. Jambo la muhimu ni kutumia njia mbalimbali ili kuifanya nyama hii iyeyushwe kwa urahisi tumboni.
Namna ya kusaidia uyeyushwaji ni pamoja n a : -
• Kutafuna vizuri au kutumia nyama ya kusaga (kwa wanaoipata). • Kupika nyama na viungo vinavyosaidia kulainisha kama vile papai bichi, limao, vitunguu saumu n.k. • Kula nyama pamoja na papai
Kwa hiyo, kwa anayepata nyama nyekundu kwa wingi, kupunguza kiasi cha nyama hiyo na kuongeza kiasi cha nyama nyeupe. Na kwa yule asiyepata nyama nyeupe, apatapo nyama nyekundu asiache kutumia kwani ina umuhimu mwilini mwake.
Updated at: 2024-05-25 10:34:41 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
VIAMBAUPISHI
Unga - 3 Vikombe vya chai
Siagi - 250 gms
Baking powder - 3 Vijiko vya chai
Mayai - 2
Chumvi - 1 kijiko cha chai
Maziwa - 1/2 Kikombe
Pilipili manga ya unga 1 Kijiko cha chai
MAANDALIZI
Katika bakuli la kusagia (blender) au mashine ya keki, tia siagi, chumvi na mayai, piga mpaka iwe kama malai (cream). Tia Unga, baking powder, pilipili manga. Tia maziwa. Kata usanifu (design) unayotaka na sokota au kunja kwa usanifu unaopenda. Pika (bake) katika moto wa 350º C – usiviache vikawa rangu ya udongo (brown) sana.
Updated at: 2024-05-25 10:37:44 (1 year ago by SW - Melkisedeck Shine)
Mahitaji
Mchele (Basmati rice) 1 kilo Vitunguu (chopped onion) 2 vikubwa Garlic powder 1/2 kijiko cha chai Njegere (peas) 1 kikombe Turmaric 1/2 kijiko cha chai Coriander powder 1/2 kijiko cha chai Cumin seeds 1/2 kijiko cha chai Mafuta ya kupikia 2 vijiko vya chakula Chumvi kiasi
Matayarisho
Osha kisha loweka mchele kwa muda wa dakika 5 na kisha uchuje maji na uweke pembeni. Baada ya hapo kaanga vitunguu mpaka viwe vya brown na kisha tia spices zote.Zikaange kwa muda wa dakika 3 kisha tia mchele na uchanganye vizuri na spice.Ukaange mchele pamoja na spice uku ukiwa unageuzageuza kwa muda wa dakika 5. Baada ya hapo tia maji ya moto(kiasi ya kuivisha wali) na chumvi kisha ufunike. Upike mpaka uive kisha malizia kwa kutia njegere na uchanganye vizuri baada ya dakika 2 uipue utakuwa tayari kwa kuliwa.Unaweza kuula kwa mboga yoyote uipendayo
Loweka mchele kwa muda wa dakika 10 na uchuje maji yote kisha chemsha maji ya moto na uweke pembeni. Kisha tia mafuta kiasi katika sufuria na ukaange vitunguu, carrot na njegere pamoja. kwa muda wa dakika 5 baada ya hapo tia turmaric na chumvi. pika kwa muda wa dakika 5 na utie mchele na maji ya moto kiasi funika na upike mpaka uive. Chemsha kuku pamoja na limao, chumvi, kitunguu swaum na tangawizi mpaka aive kisha mweke pembeni. Saga pamoja kitunguu,kitunguu swaum, tangawizi na nyanya. Kisha bandika jikoni na uache uchemke bila mafuta mpaka maji ya kauke.Baada ya hapo tia chumvi, mafuta ,curry powder, bilinganya na kuku. Kaanga pamoja kwa muda kisha tia maji au supu ya kuku kwa kukadiria mchuzi uutakao. Acha uchemke mpaka mabilinganya yaive na hapo mchuzi utakuwa tayari kuseviwa na wali.
